Konkurs na rodzinne wspomnienia o Żabnie w okresie II wojny światowej został ogłoszony jako część projektu badawczego Wspólnota cierpienia czy konkurencja ofiar? Los Żydów, Romów i Polaków w czasie II wojny światowej zapisany w lokalnych miejscach pamięci i w międzypokoleniowym przekazie wspomnień,  finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Nauka dla Społeczeństwa II, a prowadzonego przez Stowarzyszenie Romów w Polsce we współpracy z Fundacją Judaica – Centrum Kultury Żydowskiej na krakowskim Kazimierzu i Uniwersytetem Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Na konkurs napłynęło pięć prac, autorstwa Danuty Ignasik, Marii Knapik-Ochnio, Wilhelma Padło, Stanisława Prażucha i Adama Tomczyka.

Komisja konkursowa w składzie: dr Jerzy Dębski (Stowarzyszenie Romów w Polsce), Joachim Russek (Fundacja Judaica – Centrum Kultury Żydowskiej na krakowskim Kazimierzu) i dr hab. Sławomir Kapralski, prof. UKEN (Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej) – przewodniczący Komisji, po zapoznaniu się z nadesłanymi pracami uznała, że wszystkie mają istotną zawartość informacyjną i przyczyniają się do zwiększenia naszej wiedzy. W związku z tym Komisja postanowiła skorzystać ze swoich uprawnień i zdecydowała o innym niż planowany podziale nagród, przyznając następujące nagrody i wyróżnienia:

1 nagroda i 5 000 PLN: Adam Tomczyk

Za zebranie wielu wspomnień mieszkańców Żabna, w tym za obszerny zbiór relacji dotyczących zbrodni popełnionej na Romach, o której wiemy najmniej, oraz za głębię refleksji, zapisanych pięknym językiem.

2 nagroda i 2 500 PLN: Maria Knapik-Ochnio

Za wspomnienie o Józefie Knapiku, który pomagał ukrywającym się Żydom. A także za ukazanie złożoności i niejednoznaczności ludzkich zachowań w czasie złym i sugestię, jak ostrożnym trzeba być w ocenach i jak trudna jest czasem droga pamięci.

Wyróżnienie i 1 500 PLN: Danuta Ignasik

Za podkreślenie roli rodziny jako miejsca, w którym przechowywała się „pamięć nieoficjalna”, wykluczona przez oficjalną pamięć kulturową, a także za przedstawienie złożoności wojennych losów i zachowane w rodzinie autorki wspomnienie zagłady Romów.

Wyróżnienie i 1 500 PLN: Wilhelm Padło

Za opis szoku wywołanego doświadczeniem Zagłady oraz za ciekawe wspomnienie spontanicznie odradzającego się życia po wojnie.

Wyróżnienie i 1 500 PLN: Stanisław Prażuch

Za trud włożony w przygotowanie dokumentacji, która umożliwiła przyznanie Rodzinie Tomal z Niecieczy medalu Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata i która stanowi istotny zasób lokalnej pamięci.

Komisja pragnie przypomnieć, że zgodnie z regulaminem konkursu podane kwoty nagród finansowych są kwotami brutto. Organizatorzy potrącą podatek zgodnie z właściwymi przepisami prawa.

Dr Jerzy Dębski
Dr hab. Sławomir Kapralski, prof. UKEN, Przewodniczący Komisji
Joachim S. Russek
Kraków, 05.06.2025